واحد مراقبت هوا چست و چه کاری انجام میدهد؟! معرفی انواع واحد مراقبت باد

رطوبت و ذرات معلق در هوا

رطوبت و ذرات معلق در هوا اگر به هر دلیلی وارد یک ابزار بادی مانند بکس بادی یا پیستوله بادی شوند، با ایجاد اکسیداسیون (زنگ زدگی) و رسوب منجر به آسیب زدن به قطعات داخلی این ابزارآلات بادی می شوند. قطعات داخلی ابزار های بادی عموما از فلز تشکیل شده است که خاصیت زنگ زدگی دارند. همانطور که می دانید زنگ زدن یعنی پایان عمر یک قطعه فلزی، به همین دلیل تا جایی که ممکن است باید از وارد شدن رطوبت و ذرات معلق به داخل این ابزار جلوگیری کنید.

نوسان فشار باد خروجی از کمپرسور

کمپرسور باد با استفاده از یک موتور مکنده، هوا را تحت فشار در یک مخزن بزرگ ذخیره سازی می کنند. سپس شما می توانید با استفاده از شلنگ های مخصوص، باد را با فشار بالا به ابزار بادی خود منتقل کنید. اما در اینجا یک نکته بسیار اهمیت دارد و آن هم میزان فشار باد است. به نظر شما آیا می توان یک ابزار بادی را با هر فشاری راه اندازی کرد؟ جواب خیر است. زیرا هر ابزار بادی توانایی تحمل میزان مخشصی از فشار باد را دارد و می تواند در یک دامنه معین از فشار باد کار کند. حال اگر فشار باد خروجی از کمپرسور باد دائما نوسان داشته باشد، آیا کاربر می تواند به راحتی از آن استفاده کند؟ تصور کنید برق کارگاهتان نوسان داشته باشد و مدام کم و زیاد شود آیا قادر هستید به صورت منظم از آن استفاده نمایید. مطلقا هیچ کارگری نمیتواند با نوسان برق کنار بیاید و می بایست شرایط را برای کار کردن او فراهم کرد. حال برای رفع نوسان های فشار باد و ثابت نگه داشتن میزان فشار روی یک عدد خاص باید از رگولاتور روی واحد مراقبت پنوماتیک استفاده کنیم.

روغن زنی و روانکاری ابزار بادی

ابزار آلات بادی برای کار کردن تنها به دو چیز نیاز دارند: باد و روغن کاری. البته توجه داشته باشید که در اینجا منظور از ابزار بادی، ابزار هایی هستند که برای پاشش رنگ و مواد استفاده نمی شوند (مانند انواع پیستوله های رنگ پاش، ایربراش ها و...). در ورودی باد هر ابزاری پنوماتیکی مانند بکس بادی ، آچار جغجغه بادی ، دریل بادی ، پیچ گوشتی بادی ، فرز بادی ، سنباده بادی ، میخکوب بادی و... عبارت Oil Daily حک شده است. این عبارت بدین معناست که این ابزار باید به صورت روزانه روغن کاری شود. همانطور که پیش تر توضیح دادیم اکثر قطعات داخلی این ابزار ها از جنس فلز می باشد و بی شک سایش فلزات روی یکدیگر از عمر آنها می کاهد. لذا کارخانه های سازنده ابزار بادی همواره بر این مساله تاکید دارند که این ابزار ها، قبل از هر بار استفاده با چند قطره روغن مخصوص (مثل روغن 10) روانکاری شوند. حال برای ساده تر شدن این فرآیند یک واحد روغن زنی در واحد های مراقبت قرار داده شده که به صورت خودکار روغن را به جریان هوای عبوری تزریق نماید.

واحد فیلتر و رطوبت گیر

همانطور که در بخش قبلی توضیح دادیم یکی از مهمترین وظایف واحد مراقبت باد، تصفیه کردن هوای خروجی کمپرسور از رطوبت و ذرات معلق است. این مرحله آنقدر حائز اهمیت است که به عنوان اولین بلوک واحد مراقبت قرار گرفته است. در واقع به محض ورود باد به واحد مراقبت این جریان هوا به یک مخزن کوچک وارد می شود که دارای یک سنگ فیلتر است. این سنگ فیلتر دارای پارامتری به نام میزان فیلتراسیون است که به شما می گوید این واحد مراقبت تا چند درصد می تواند هوا را از رطوبت و ذرات معلق تصفیه کند. رطوبت خارج شده از هوا در یک مخزن شیشه ای جمع آوری می شود که به آن مخزن رطوبت گفته می شود. این مخزن حجم مشخصی دارد و زیر آن شیر تخلیه ای تعبیه شده است که پس از پر شدن مخزن می توانید آن را خالی کنید.

واحد رگولاتور فشار باد

رگولاتور در زبان فارسی به معنای تثبیت کننده است و وظیفه بخش رگولاتور واحد مراقبت هم دقیقا تثبیت و تنظیم فشار باد است. رگلاتور واحد مراقبت دارای یک شیر کنترل است که با آن می توانید فشار باد را در ناحیه ی مورد نظر خود تنظیم نمایید. همچنین این شیر اغلب طوری طراحی می شود که قابلیت قفل کردن داشته باشد و بتوانید آن را روی یک ناحیه مشخص ثابت نگه دارید. همچنین برای اندازه گیری فشار لحظه ای باد، این واحد به یک گیج اندازه گیری مجهز است که یا به صورت آنالوگ (عقربه ای) یا دیجیتالی است. این گیج ها فشار باد را با دو یکای رایج BAR و PSI نشان می دهند. معمولا دامنه تحمل فشار باد برای این رگولاتور ها به یک بازه ی مشخص محدود است که در مشخصات فنی آن ذکر شده است. بنابراین هر کاربری می بایست بر اساس نیاز خود ، یعنی ابزاری که می خواهد از آن استفاده کند، واحد مراقبت خریداری کند. به عنوان مثال اکثر ابزار آلات بادی صنعتی با فشار 6.2  BAR کار می کنند در حالی که این عدد برای پیستوله ها از 2 الی 8 بار متغیر است.

واحد روغن زنی

درباره اهمیت روغن زنی و روانکاری ابزار بادی در بخش قبلی توضیح دادیم. اما روغن زنی به روش های مختلفی می تواند انجام شود که بهترین روش آن استفاده از واحد روغن زنی واحد مراقبت باد است. روغن زنی می تواند با استفاده از یک روغن زن دستی یا اتوماتیک قبل از هر بار استفاده انجام شود. اما در واحد های مراقبت دارای یک مخزن روغن وجود دارد که شما یکبار آن را از روغن مخصوص پر می کنید و واحد مراقبت به صورت خودکار روغن را به باد تزریق می نماید. مخزن روغن واحد مراقبت هوا به یک گیج مجهز است که میزان روغن درون مخزن را به شما نمایش می دهد. اما یک قابلیت جذاب در واحد مراقبت وجود دارد که شما می توانید میزان خروجی روغن را بر اساس نیاز خود تنظیم نمایید. به عنوان مثال اگر ابزاری دارید که پس از روغن زنی همچنان صدای ناهنجاری تولید میکند یا داغ میکند لازم است که میزان روغن زنی را بیشتر کنید و این کار به راحتی با استفاده از یک دیمر انجام می شود.

رگولاتور هوا

رگولاتور یا رگلاتور هوا از جمله واحد مراقبت هایی است که تنها وظیفه تنظیم فشار باد را بر عهده دارد. به عنوان مثال در بعضی مواقع ممکن است، ابزار های بادی متفاوتی را به یک کمپرسور باد متصل کنیم که هرکدام با فشار باد متفاوتی کار می کنند. در این حال نیازی نیست که برای هر کدام از آن ها یک واحد مراقبت سه قلوی کامل قرار دهیم و می توانیم پس از فیلتر کردن هوا، فشار باد هر کدام را با رگلاتور جداگانه ای تنظیم نماییم.

فیلتر رطوبت گیر

فیلتر رطوبت گیر مانند رگلاتور تنها یک وظیفه دارد و آن هم تصفیه هوا از رطوبت و ذرات معلق است. همانطور که در بخش فیلتر ها توضیح دادیم، هر فیلتری توانایی تصفیه کردن خاصی دارد که در مشخصات فنی آن ذکر شده است. به عنوان مثال اگر شما از ابزار های پاشش مواد استفاده می کنید که وجود کمترین میزان رطوبت نیز منجر به خراب شدن رنگ و موادتان می شود، می بایست باد ورودی را تا حداکثر ممکن فیلتر کنید. بنابراین می توانید فارغ از ابزار های بادی دیگر در شبکه پنوماتیک خود، یک فیلتر رطوبت گیر قوی تر را به یک ابزار خاص اختصاص دهید. این در حالیست که شاید ابزار های دیگر به این میزان فیلتراسیون نیازی نداشته باشند و یک فیلتر رطوبت گیر استاندارد نیز برای آن ها کفایت می کند.

میکرو فیلتر هوا

همانطور که می دانید ابزار های بادی و پنوماتیک در صنایع و حوزه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. بخش بزرگی از این حوزه را صنایعی تشکیل می دهند که از حساسیت بالایی برخوردار هستند. به عنوان مثال صنایع غذایی، دارویی، نظامی و کارخانه های صنعتی که اقلام گران قیمتی مانند خودرو تولید می کنند. حال وجود کوچکترین آلاینده یا رطوبت در فشار هوا منجر به خسارات جبران ناپذیری به این صنایع می شود. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی کارخانه های سازنده، استفاده از میکروفیلتر ها را پیشنهاد می دهند. میکروفیلتر یک یونیت سه قلو می باشد که از سه بخش تله آبگیر، میکروفیلتر اولیه و میکروفیلتر ثانویه تشکیل شده است. هر کدام از این واحد ها می تواند هوا را تا حداکثر ممکن از ذرات معلق، رطوبت و بخار تصفیه کند. فیلتر هایی که برای این واحد تعبیه میشوند می توانند میزان فیلتراسیون را تا 99.8 درصد افزایش دهند.

درایر یا خشک کننده هوا

شاید نتوانیم درایر ها را زیر دسته ای از واحد های مراقبت باد بدانیم، اما اشاره کردن به آن ها در یک مقاله کامل لازم است. درایر ها به صورت عمده در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند و کار آن ها خشک کردن هوای خروجی از کمپرسور از هرگونه رطوبت، آلاینده و ذرات معلق و هر عنصر نامطلوبی است که در هوا وجود دارد. خشک کن های صنعتی به دو صورت تبریدی و جذبی ساخته میشوند. درایر های تبریدی جریان هوا را تا 3 درجه سانتی گراد کاهش می دهند و هر رطوبت یا روغن کثیفی که به صورت بخار در هوا وجود داشته باشد در این نقطه به مایع تبدیل می شود و به وسیله یک شیر درین از هوا خارج می شود.

حال ممکن است ذراتی در هوا وجود داشته باشند که حتی در 3 درجه سانتی گراد نیز به مایع تبدیل نشوند. در این حال می بایست به سراغ درایر های جذبی برویم که سیستم کار آن ها کاملا با درایرهای تبریدی متفاوت است. از درایر های جذبی بیشتر در خروجی کمپرسور های اسکرو استفاده می شود. همچنین توجه داشته باشید که درایر ها دستگاه های پیشرفته ای هستند که از نظر قیمت و هزینه نگهداری قابل قیاس با واحد های مراقبت باد معمولی نیستند و بیشتر در اماکن صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.

واحد مراقبت کامل

واحد مراقبت هوای کامل تمامی بخش های مورد نیاز کاربر را دارد. این واحد مراقبت ها دارای سه بخش اصلی هستند که هرکدام از آن ها نقش متفاوتی دارند. اولین بخش واحد فیلتر رطوبت گیر می باشد که هوای عبوری از واحد مراقبت را همان ابتدای کار از هرگونه رطوبت پاکسازی می کند. سپس هوا با فشار به بخش دوم می رود که واحد رگلاتور باد است. در این بخش اپراتور میتواند حداکثر فشار باد را بر اساس نیاز خود تنظیم نماید. در آخر هم نوبت به روغن زنی میرسد و کاربر در صورت نیاز روغن را به مخزن تعبیه شده در این واحد اضافه کرده و میزان روغن زنی را با دیمر تنظیم می کند. همچنین توجه داشته باشید که ابزار آلات پاشش رنگ و مواد مانند پیستوله و ایربراش نیازی به روغن کاری ندارند.

اگر شما بخواهید کارگاه خودتان را به واحد مراقبت باد مجهز کنید و این وسیله را روی کمپرسور باد خود نصب نمایید احتمالا با پرسشی از طرف فروشنده مواجه خواهید شد که کمی شما را سردرگم می کند. فروشنده همان ابتدا از شما میپرسد که فیلتر رگلاتور می خواهید یا واحد مراقبت؟ جواب آن بسیار ساده است زیرا تنها تفاوت فیلتر رگلاتور و واحد مراقبت در بخش روغن زنی می باشد. واحد های مراقبت باد کامل از سه بخش تشکیل شده اند در حالی که فیلتر رگلاتور ها فاقد بخش روغن زنی می باشند و تنها می توانند رطوبت گیری و تنظیم هوا را انجام دهند. نبود بخش روغن زنی در فیلتر رگلاتور ها دلیلی بر ضعف یا کمبود این محصول ندارد. بلکه این محصول به صورت اختصاصی در حوزه ی دیگری کاربرد دارد. در پیستوله رنگ پاش و ایربراش ، رنگ به وسیله ترکیب شدن با فشار باد روی سطح اسپری می شوند، حال اگر فشار باد ما حاوی روغن باشد رنگ ما خراب می شود. همچنین گاهی اوقات از این ابزار برای پاشش رنگ های خوراکی استفاده می شود که وجود روغن صنعتی در آنها موجب فاسد شدن رنگ می شود. به همین دلیل در کلیه ابزار های بادی که برای رنگ پاشی مورد استفاده قرار می گیرند فقط از فیلتر رگلاتور استفاده می شود.

بالعکس در حوزه ابزار های بادی مانند: بکس بادی، پرچ کن بادی، منگنه کوب بادی و... روغن زنی یک امر بسیار مهم طلقی می شود. بدون روغن زنی عمر این ابزارآلات چندین برابر کاهش می یابد و عملا مهمترین مزیت استفاده از ابزار های بادی را از دست می دهید. در حالی که اگر این ابزار به صورت روزانه روغن کاری شوند، هیچ محدودیتی در استفاده کردن ندارند و شما می توانید بدون وقفه، ساعت ها از آن ها بدون ذره ای داغ کردن استفاده کنید.  البته توجه داشته باشید که می توانید از فیلتر رگولاتور ها نیز برای ابزار بادی استفاده کنید اما باید روغن زنی را به صورت دستی یا با استفاده از روغن زن های اتوماتیک انجام دهید.